بیش‌فعالی و اضطراب بیشترین دلیل مراجعه کودکان به روانپزشک است/ عوامل موثر در بروز اختلال‌های اعصاب و روان و راهکار‌هایی برای پیشگیری از آن

خبرگزاری میزان - ۱۰ اکتبر از سوی فدراسیون جهانی بهداشت روان (WFMH) به عنوان روز جهـانی سلامت روان نامگذاری شده است. در ایران نیز ۱۸ لغایت ۲۴ مهر هفته سلامت روان است و یکی از اهداف این هفته ارتقا و افزایش آگاهی و تغییر و اصلاح نگرش مردم نسبت به مسائل بهداشت روان به شمار می‌رود.

به همین مناسبت ارغوان فریبرزی فر، فوق تخصص روانپزشکی کودک و نوجوان در گفت‌وگو با میزان درباره سلامت روان کودکان گفت: بیشتر کودکانی که به روانپزشک مراجعه می‌کنند یا دچار اختلال بیش‌فعالی و نقص توجه هستند و با اینکه اختلال‌های اضطرابی و خلقی دارند؛ به ویژه در حال حاضر که مدارس باز شده است با افزایش اختلال‌های اضطرابی مواجه هستیم. در مواردی شاهد این مسئله هستیم که دانش‌آموزان به دلیل اضطراب به مدرسه نمی‌روند و بعد از کرونا بیشتر شاهد این مسائل و ترک تحصیل هستیم.

این فوق تخصص روانپزشکی کودک و نوجوان با تاکید بر اینکه به هیچ عنوان نباید اجازه داد کودک به دلیل اضطراب به مدرسه نرود، افزود: اگر فرزندتان دچار اضطراب است باید هر چه سریع‌تر از روانپزشکان و روان‌شناسان کمک بگیرید. این مسئله یا با مشاوره و آموزش به والدین حل می‌شود و یا اینکه اگر بسیار شدید و آسیب‌زا باشد شاید بتوان این مشکل را با دز کمی از دارو حل کرد و کودک به مدرسه باز گردد.

برای سلامت روان کودک باید حال والدین خوب باشد

وی ضمن اشاره به اینکه برای اینکه کودکان سلامت روان داشته باشند در درجه اول باید حال والدین خوب باشد و از این رو پدر و مادر‌ها باید مراقب خودشان باشند، ادامه داد: بیشتر مراجعان کودک از خانواده‌هایی هستند که به دلایل مختلف مشکلاتی دارند برای مثال ممکن است والدین به دلیل مشکلات مالی و یا سایر مشکلات دچار اضطراب شده باشند و کودک نیز تحت تاثیر قرار گرفته باشد.

استادیار دانشگاه علوم پزشکی ایران افزود: البته این به این معنی نیست که تمام کودکانی که مضطرب و یا بیش فعال هستند دارای والدینی با اختلال‌های روانپزشکی‌اند، اما به طور کلی می‌توان گفت که شیوع این نوع اختلال‌ها در کودکانی که دارای والدینی با اختلال‌های اضطرابی و خلقی هستند و یا در فضای خانه مشکلاتی از جمله وجود مشکل بین والدین و یا مشکلات مالی دارند، بیشتر است.

این فوق تخصص روانپزشکی کودک و نوجوان با بیان اینکه اگر والدین مراقب سلامت روانشان خودشان نباشند کودکان را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهند، توضیح داد: کودکان به صورت ناخودآگاه به حال والدینشان توجه می‌کنند و کوچک‌ترین نگرانیشان روی آن‌ها تاثیرگذار است. از این رو توصیه می‌شود والدینی که خلقشان پایین است و یا اینکه دچار مشکلاتی هستند از روان‌شناسان و روانپزشکان کمک بگیرند تا از مزمن شدن این مشکلات و تاثیرگذاریشان بر روی کودکان جلوگیری کنند.

خانواده‌ها نباید از مراجعه به روانپزشک و روان‌شناس ترس داشته باشند 

این پزشک فوق تخصص بیان کرد: چنانچه کودکان به دلایل مختلف با اختلال‌های اضطرابی، نقص توجه، مقابله جویی و یا سایر اختلال‌هایی که ممکن است شاهدشان باشیم مواجه شدند خانواده‌ها نباید از مراجعه به روانپزشک و روان‌شناس ترس داشته باشند. برخی از والدین این ترس را دارند که اگر فرزندشان از کودکی به روان‌پزشک و روان‌شناس مراجعه کند در آینده دچار مشکلات بیشتری می‌شود و به ویژه این نگرانی را دارند که تجویز دارو موجب بروز آسیب بیشتر به کودکان شود. این در حالیست که اصلا این چنین نیست و اگر سریع‌تر به این مشکلات پرداخته شود ممکن است اصلا نیاز به مصرف دارو نباشد و تنها با آموزش‌هایی نظیر نحوه ارتباط با کودکان مشکل حل شود.

وی با اشاره به اینکه البته در مواردی حتما نیاز به مصرف دارو است، گفت: همانطور که کودکانی که دچار سرماخوردگی می‌شوند به ناچار دارو‌هایی را مصرف می‌کنند تا بهبود یابند و یا اینکه کودکانی که عینک دارند اگر از آن استفاده نکنند بینایی خوبی ندارند اگر کودکی که دچار اختلال‌های روانپزشکی نظیر اختلال‌های خلقی است و این اختلال به حدی است که نیاز به دارو دارد، دارو مصرف کند احتمال اینکه زودتر به شرایط عادی بگردد و اختلال‌های دیگر به این اختلال اضافه نشود بسیار زیاد است و با مصرف دارو در یک مدت مشخص و کوتاه می‌تواند سریع‌تر بهبود پبدا کند و دارویش قطع شود، اما هنگامی که خانواده‌ها مقاومت می‌کنند موجب می‌شود کودک آسیب بیشتری ببیند چرا که درمان نمی‌شود، اختلالش مزمن می‌شود و ممکن است دچار اختلال‌های دیگر نیز شود برای مثال کودکانی که اختلال اضطرابی مزن دارند اعتماد به نفسشان پایین می‌آید و دائما برای مسائل مختلف از جمله مسائل تحصیلی نگرانی دارند و دچار افت عملکرد در درس و روابطشان می‌شوند که خودش می‌تواند موجب اختلال‌های خلقی و سایر اختلال‌ها نیز شود و این در حالیست که اگر اختلال اولیه درمان شود اختلال‌های ثانویه بروز پیدا نمی‌کند.

شایع‌ترین اختلال روانپزشکی در بزرگسالان اختلال اضطرابی است

این روانپزشک درباره‌های سلامت روان بزرگسالان نیز ضمن بیان اینکه متاسفانه اختلال‌های اعصاب و روان بسیار شایع شده و مراجعه‌ها نیز افزایش پیدا کرده است، عنوان کرد: شایع‌ترین اختلال روانپزشکی در بزرگسالان اختلال اضطرابی است که دلایل مختلف از جمله شرایط اقتصادی و نگرانی‌های اجتماعی موجب تشدید و شیوع بیشتر این عارضه می‌شود. پس از اختلال‌های اضطرابی، اختلال‌های خلقی نظیر افسردگی و اختلال دو قطبی شایع‌ترین اختلال‌های روانپزشکی هستند.

عوامل موثر در بروز اختلال‌های اعصاب و روان 

استادیار دانشگاه علوم پزشکی ایران ضمن اشاره به اینکه بروز اختلال‌های اعصاب و روان یک دلیل ندارد و چند عامل در کنار هم در بروز این اختلال‌ها نقش دارد، ادامه داد: ممکن است بسیاری از این اختلال‌های زمینه ژنتیکی داشته باشند و در کنارش عوامل محیطی نیز تاثیر گذار باشد. در مواردی نیز بزرگسالانی که دچار اختلال‌های روانپزشکی هستند همان کودکانی هستند که از والدین و اطرافیانشان الگوی ترس و اضطراب را گرفتند. مدرسه، محیط کار، جامعه و حتی رخداد‌های جهانی نیز می‌توانند در بروز این اختلال‌ها موثر باشند و ممکن است موج مراجعه کنندگان با اختلال‌های اضطرابی با حوادثی نظیر حادثه تلخ معدن طبس افزایش پیدا کند.

راهکارهایی برای پیشگیری از بروز اختلال‌های اعصاب و روان 

وی درباره راهکار‌هایی که می‌توان به وسیله آن‌ها از بروز اختلال‌های اعصاب و روان پیشگیری کرد، بیان کرد: افراد می‌توانند با داشتن تغذیه سالم، فعالیت‌های بدنی و ورزش برای افزایش توان بدنی و تاب آوری، حفظ روابط اجتماعی برای افزایش تاب آوری و همچنین حفظ سرگرمی‌ها گذشته از بروز اختلال‌های اعصاب و روان پیشگیری کنند. برخی از افراد به دلیل بروز اضطراب و یا مشکلات اقتصادی فعالیت‌هایی که در گذشته انجام می‌دادند را کاهش می‌دهند و همین مسئله موجب بدتر شدن شرایطشان می‌شود و اولین توصیه به این افراد آغاز مجدد فعالیت‌های گذشته‌ و حتی انجام پیاده روی روزانه ۱۰ دقیقه است.  

این فوق تخصص روانپزشکی کودک و نوجوان توضیح داد: اگر شرایط افراد به گونه‌ای شد که دیگر توان کار کردن را نداشتند و دچار اختلال در عملکرد نظیر عدم تمرکز در محل کار و تحصیل شدند توصیه می‌شود به روانپزشکان و روان‌شناسان مراجعه کنند تا توسط آن‌ها ارزیابی شوند. البته هر چه زودتر مراجعه کنند می‌توانند بهتر خدمات دریافت کنند و در بسیاری از موارد برای روان درمانی به مشاوران ارجاع داده می‌شوند و بدون مصرف دارو بهبود پیدا می‌کنند. 

انتهای پیام/